Bob Lazar: Area 51 en vliegende schotels

Er zijn maar weinig namen die de ufo-gemeenschap zo verdelen als Bob Lazar, de klokkenluider die in 1989 uit de school klapte over zijn werkzaamheden aan buitenaardse vliegende schotels bij het geheimzinnige Area 51. Voor het antwoord op de vraag of onze planeet bezocht wordt door buitenaards leven hoeven we maar één ding vast te stellen: spreekt Lazar de waarheid? Een nieuwe documentaire beweert van wel.

Update: De documentaire Bob Lazar: Area 51 & Flying Saucers is nu te zien op Netflix.

Las Vegas, 1989

In mei 1989 was daar opeens het silhouet van een man op tv bij plaatselijke nieuwszender KLAS TV. In een interview met onderzoeksjournalist George Knapp vertelde “Dennis” (pseudoniem) over zijn werkzaamheden als natuurkundige bij een geheime installatie genaamd S-4, gelegen bij het tot dan toe nog geheime Area 51. Met overtuigende nuchterheid vertelde Lazar over de negen ‘vliegende schotels’ waarover S-4 beschikte. Zelf zou hij in één van deze schotels zijn geweest.

Zijn taak: uitvogelen hoe de aandrijving van deze schotels werkte en deze vervolgens dupliceren. Een project dat hij later als volgt omschreef:

Ik denk niet dat ze ver gekomen zijn. Het is alsof je teruggaat naar het jaar 1800 en daar een motorfiets neerzet. Ze zouden na een tijdje ontdekken dat je ’m kunt starten door de sleutel te draaien; waarschijnlijk leren ze er zelfs mee rijden. Maar zodra de benzine op is kunnen ze er niets meer mee. En wat het namaken betreft: ze zouden niet eens het plastic spatbord kunnen namaken want dat materiaal is absoluut ongekend voor ze.

Bob Lazar, Coast to Coast AM podcast (6 juni 2002)

S-4, verstopt in een bergwand aan Papoose Lake en alleen bereikbaar per geblindeerde shuttlebus, was waar Lazar door defensieaannemer EG&G werd geplaatst om aan geavanceerde aandrijfsystemen te werken. Hóe geavanceerd bleek toen Lazar in zijn eerste week stapels briefings onder ogen kreeg en dacht dat hij in de maling werd genomen.

De briefings, verdeeld over ongeveer 120 blauwe mapjes, spraken over zwaartekrachtversterkers, vliegende schotels van buitenaardse afkomst, autopsies op wezens uit het Zeta Reticuli stelsel en een al 10.000 jaar durende bemoeienis van buitenaardsen met de aarde. Zijn leven was op slag veranderd in een aflevering van The X-Files.

Waarom hij in zo’n korte tijd zóveel gevoelige informatie gepresenteerd kreeg was hem een raadsel. Zijn achtergrond maakte hem niet in het bijzonder gekwalificeerd voor deze rol en een operatie als deze kon zich toch zeker het grootste talent ter wereld permitteren?

Misschien was het door zijn buitengewone interesse in aandrijving. Als twintiger haalde Lazar al het plaatselijke nieuws met zijn raketaangedreven fiets, gevolgd door een raketaangedreven Honda Civic. Later paste hij zijn Corvette aan om op waterstof te rijden. Als je iets aan Lazar had, dan was het wel een creatieve excentriekeling met een passie voor aandrijving. Misschien wel precies wat ze zochten.

De aandrijving van de schotel bestond uit drie delen: een reactor, drie zwaartekrachtversterkers en een golfgeleider door het midden van de schotel. De immense energie die de reactor opwekte (door antimaterie met materie te laten botsen) zou worden gebruikt om een zwaartekrachtveld om het toestel heen te creëren. Door de versterkers te richten kon het ruimtetijdweefsel rondom het toestel vervormd worden om vervolgens eindeloos in een richting naar keuze te ‘vallen’. Lazar vergeleek het met een bowlingbal op een matras leggen en met je vuist een deuk in het matras duwen vlak voor de bal.

De reactor zou een scheikundig element met atoomnummer 115 gebruiken als brandstof. Element 115 werd echter pas in 2004 gemaakt in Rusland en werd in 2015 toegevoegd aan de periodieke tabel als Moscovium — door ingewijden grappend Lazarium genoemd.

In geuren en kleuren vertelt Lazar waartoe het systeem in staat was. Zo werd er een kaars onder de zwaartekrachtversterkers geplaatst, waarbij de beweging van de vlam bevroor toen de reactor werd geactiveerd. De vlam brandde nog, maar het was alsof je naar een driedimensionale foto keek. Lazar omschreef de reactor als een koepel met de doorsnee van een basketbal die je simpelweg niet kon aanraken als de reactor actief was. Je hand werd afgestoten alsof je twee magneten met gelijke polen tegen elkaar probeert te krijgen.

Lazar, die zelf weinig op had met ufo’s en het buitenaardse, dacht bij zijn eerste kennismaking met zo’n schotel niet direct aan buitenaardse technologie; integendeel. Toen hij op zijn tweede werkdag langs ‘het sportmodel’ werd geloodst was zijn eerste gedachte: “Ah, zie je wel, al die verhalen over ufo’s zijn gewoon onze eigen geavanceerde projecten.”

Pas na het lezen van de briefings besefte hij dat de sticker van de Amerikaanse vlag bij de ingang van de schotel niet zozeer “dit hebben wij gemaakt” betekende, maar eerder “dit is nu van ons”.

Publiciteit als levensverzekering

Aan zijn vrouw kon Lazar geen woord kwijt over zijn werkzaamheden. Ook niet over de geheimzinnige telefoontjes die hij soms laat in de avond ontving waarna hij prompt richting S-4 vertrok.

Zoals je van iemand met zijn security clearance mag verwachten, werd er op Lazars telefoonlijn meegeluisterd. Hij had hier zelf mee ingestemd. Wat hij niet wist, was dat zijn geheimzinnige gedrag ertoe had geleid dat zijn vrouw hem van een affaire verdacht en er zelf intussen ook een op nahield. Lazars werkgever kreeg hier eerder lucht van dan hijzelf en uit angst dat een emotioneel labiele Lazar zijn mond voorbij zou praten werd Lazar steeds minder opgeroepen.

In toenemende onzekerheid of hij ooit nog terug mocht komen op S-4, werd het voor Lazar onmogelijk om het bestaan van deze wonderlijke, buitenaardse technologie voor zich te houden. Hij vond het waanzin dat de grootste ontdekking in onze geschiedenis geheim zou blijven voor het volk en de wetenschap.

Nog altijd op de hoogte van het testvluchtschema bij S-4 nam Lazar drie opeenvolgende woensdagen wat vrienden mee naar een uitzichtpunt vlak buiten Papoose Lake voor het nachtelijke schouwspel. Telkens was het raak.

Het derde weekend werd het gezelschap betrapt door bewakingspersoneel. Hoewel de bewaking hen liet gaan, werd Lazar de volgende dag gesommeerd te verschijnen op een nabijgelegen luchtmachtbasis waar hij onder schot werd verhoord, geïntimideerd en bedreigd. Ook kreeg hij te horen dat zijn vrouw een affaire had.

De oproepen vanuit EG&G stopten en Lazar, die zich in toenemende mate achtervolgd en onveilig voelde, besloot de publiciteit op te zoeken. Het interview werd in zes Europese landen uitgezonden en haalde het nieuws in Japan.

Direct na het eerste anonieme interview op KLAS TV kreeg Lazar een telefoontje van Dennis Mariani, zijn leidinggevende bij S-4. “Heb je énig idee wat we met je gaan doen?!” snauwde hij. Uit angst voor ernstige repercussies deed Lazar kort daarna opnieuw zijn verhaal bij George Knapp. Dit keer in meer detail en volledig herkenbaar, met de gedachte dat als hem nu iets zou overkomen de puntjes snel verbonden zouden zijn en het zijn verhaal indirect zou verifiëren.

Lazar hield de media hierna grotendeels af. Hij verscheen slechts mondjesmaat in plaatselijke tv- en radioprogramma’s en na de tv-documentaire Dreamland: Area 51 uit 1996 hebben we 18 jaar niets van hem gehoord. 

Wél van zijn debunkers.

Onder vuur

Wie met zulke exotische claims komt gaat natuurlijk onder de loep; dat had Lazar ook kunnen bedenken. Nou maakt het feit dat alles op een topgeheime militaire installatie zou hebben plaatsgevonden de verificatie ervan praktisch onmogelijk en dus stortte de critici zich vooral op zijn achtergrond.

Lazar, die in bezit zou zijn van mastertitels in natuurkunde en elektrotechniek, van respectievelijk het MIT en Caltech, heeft hiervan nooit bewijs geleverd. Ook op vragen naar de namen van zijn docenten, of in welk jaar hij was afgestuurd, waren de antwoorden volgens critici niet bevredigend.

Extraordinary claims require extraordinary evidence.

Carl Sagan

Toen niemand minder dan nucleair natuurkundige en Roswell-expert Stanton T. Friedman zijn kruistocht tegen Lazar begon, verdeelde de internationale ufo-gemeenschap zich als nooit tevoren. Het is dan ook geen wonder dat Lazar — rockster voor sommigen, oplichter voor de rest — de meest polariserende figuur is in de geschiedenis van de ufologie.

Ik zie Friedman graag als de Maarten van Rossum van de ufologie: razend intelligent en cynisch tot op het bot. Maar wat Friedman zo’n interessante opponent maakt, is dat hijzelf ook overtuigd is dat we worden bezocht door buitenaardse intelligentie en dat de Amerikaanse regering dit onder de pet houdt. Hij staat dus open voor een dergelijk verhaal, maar niet dat van Lazar.

Friedman en anderen zochten contact met MIT en Caltech, en vroegen naar registraties, proefschriften en jaarboeken… ieder snippertje papier met Lazars naam erop zou volstaan. Er kwam niks. Wel achterhaalde Friedman dat Lazars prestaties op de middelbare school tot de slechtste 33% van de klas behoorden en hij van de exacte vakken alleen scheikunde in zijn pakket had — nooit voldoende voor toelating tot het prestigieuze MIT.

Sincerity is not a check on truth.

Stanton T. Friedman

Bij het Los Alamos National Lab, waar hij gewerkt zou hebben als natuurkundige vóór S-4, was Lazar ook geen bekende. Wel werd er een vermelding gevonden van Lazar in LANL’s interne telefoongids, maar met “K/M” achter zijn naam. Dit zou betekenen dat Lazar er werkzaam was vanuit Kirk-Mayer, een detacheringsbureau dat voorzag in technisch personeel, maar niet in natuurkundigen.

Tot slot S-4 aan Papoose Lake. In recente satellietfoto’s van de berg waarin de hangars zich zouden bevinden is geen enkel spoor van (infra)structuur te bekennen. De twee zandweggetjes langs Papoose Lake gaan precies de verkeerde kant op.

En dan is er nog Jerry Freedman, een amateurarcheoloog die in de jaren ’90 de voetsporen van de goudzoekers uit 1849 volgde, dwars door Papoose Lake. Als zich daar écht een topgeheime militaire installatie bevond, waar volgens Jerry geen sprake van was, had hij het waarschijnlijk niet kunnen navertellen.

Nu is het niet ondenkbaar dat de S-4 installatie kort na Lazar’s onthullingen is opgedoekt, maar dat werkelijk íeder spoor van de in detail omschreven installatie — en de weg die de bus dagelijkse aflegde om er te komen — ontbreekt op satellietfoto’s helpt niet mee.

Nog los van de wetenschappelijke claims over element 115 en de zwaartekrachtgenerator, waren de gaten in zijn achtergrond voor de critici voldoende om Lazar voorgoed weg te zetten als oplichter, fantast of op zijn minst disinformation agent.

Lazar deed weinig moeite om Friedman van gedachte te veranderen en beweerde dat de overheid er waarschijnlijk werk van had gemaakt om zijn persoon te wissen bij alle instanties die zijn verhaal enige geloofwaardigheid zouden verlenen. Lazar vraagt retorisch: “Zou Los Alamos me hebben aangenomen met alleen een middelbareschooldiploma?”

Lazars verhaal kraakt nogal en des te interessanter is het daarom dat hij vrijwillig en overtuigend door vier verschillende leugendetectortests kwam.

Bob Lazar: Area 51 & Flying Saucers

In 2017 bracht ik een avond door met onafhankelijk filmmaker Jeremy Corbell tijdens zijn bezoek aan Amsterdam. Ik was al een tijdje bekend met zijn verfrissende werk op gebied van ufo’s en cover-ups, en had begrepen dat hij aan een documentaire over en mét Lazar werkte. Zou Friedman dan eindelijk het zwijgen worden opgelegd?

Bij Bird aan de Zeedijk vertelde Corbell, haast rillend van opwinding, dat er twee maanden eerder een inval was geweest bij United Nuclear, Lazars winkel voor wetenschappelijke benodigdheden. Dit gebeurde letterlijk de dag nadat Lazar Corbell buitenshuis, met hun mobiele telefoons uit voorzorg uitgeschakeld, had verteld of hij een kleine hoeveelheid element 115 in zijn bezit had — een vraag die hij al sinds 1990 structureel weigert te beantwoorden. Het antwoord daarop wordt in de documentaire creatief verhuld, maar de inval suggereert van wel.

Overigens stopte United Nuclear medewerker Zach Slizewski de geruchtenmolen de volgende dag al met een verklaring op Reddit dat het de FBI zou zijn gegaan om gegevens van een klant die jaren geleden zijn vrouw had vermoord met een stof die mogelijk via United Nuclear was verkregen. Toch geeft Lazar aan element 115 niet meer in de documentaire te willen bespreken na de inval.

I want to believe

In de aanloop naar de première was Corbell te gast in diverse podcasts en het enthousiasme waarmee hij spreekt over zijn film is makkelijk te verwarren met narcisme. Toch durf ik na een avondje met deze gepassioneerde Amerikaan te zeggen dat het allemaal oprecht is.

Lazar is een held voor Corbell en dat hij hem voor de camera kreeg is een droom die in vervulling ging. Dat is misschien meteen ook het grootste manco aan deze documentaire. Je voelt dat hij het zijn held niet ongemakkelijk wil maken met kritische vragen. Gelukkig is Corbell daar in elk geval eerlijk over; zijn werk is bedoeld als een pleidooi vóór Lazar.

Lazars opleiding, de kamervullende roze olifant, kreeg helaas niet de aandacht waar het publiek zo lang hoopte. Er lijkt geen enkele poging ondernomen om MIT of Caltech klasgenoten op te sporen, wat anno 2017 toch geen rocket science zou moeten zijn.

Het poëtische gemompel van voice-over Mickey Rourke vult op wat aan antwoorden ontbreekt terwijl Friedman zelfgenoegzaam in zijn vuistje lacht.

Nieuw bewijs

Lazar maakt in al zijn verschijningen een bijzonder integere en intelligente indruk. Je zou hem op zijn blauwe ogen willen geloven. Ook benadrukt hij keer op keer dat hij geen enkele motivatie heeft om al die jaren een leugen in stand te houden waar hijzelf niks beter van wordt. Sterker nog: als hij had geweten wat een ellende dit hem zou opleveren had hij het nooit gedaan. 

Maar wat pleit er dan wél voor zijn verhaal? Voldoende om Lazar al 30 jaar een populair onderwerp te maken in de ufo-gemeenschap en de documentaire van Corbell voegt daar weer het nodige aan toe. We nemen alle feiten even door, oud en nieuw:

1. Vóór het interview op KLAS TV had niemand ooit gehoord van de geheime subfaciliteit S-4. Na het interview heeft onderzoeksjournalist George Knapp het bestaan ervan bevestigd gekregen via Area 51 zelf.
2. Lazar onderging vrijwillig vier verschillende leugendetectortests en is op geen enkele leugen betrapt. Conclusie: Lazar gelooft in ieder geval zélf wat hij vertelt.
3. Tot drie keer toe nam Lazar vrienden mee naar de testvluchten bij Papoose Lake. Hoe wist Lazar waar en wanneer deze testvluchten zouden plaatsvinden?
4. Lazar sprak in 1989 over element 115, dat pas in 2004 werd gemaakt door Russische en Amerikaanse wetenschappers.
5. Als onderdeel van zijn ‘Q clearance’ screening kreeg Lazar huisbezoek van een Office of Federal Investigations agent genaamd Mike Thigpen. Thigpen, opgespoord door Corbell, verklaarde dat hij zich Lazar herinnerde.
6. De zwaartekrachtgolven waar Lazar in 1989 over sprak werden in 2015 pas voor het eerst geobserveerd en gemeten.
7. In 1990 kwam Lazar in aanraking met justitie voor het opzetten van een bordeel met een bevriende prostituee. Vragen van de reclassering over zijn achtergrond beantwoordde hij ook hier met MIT, Caltech, Los Alamos en S-4, wetende dat zijn straf zwaarder zou uitpakken als er sprake bleek van misleiding. Hier had Lazar alle reden om schoon schip te maken, maar bleef consistent over zijn achtergrond.
8. Schetsen van Lazar uit 1989 tonen een lichte afdruk van een toestel dat Lazar ooit van de achterkant zag toen hij in de shuttlebus naar S-4 zat. Later bleken de schetsen vrijwel identiek aan het Blackstar project dat op Area 51 werd ontwikkeld en pas in 2006 in het tijdschrift Aviation Week werd onthuld.
9. Update 7 september 2020 — Het enige stukje drukwerk dat door moet gaan als bewijs voor Lazar’s aanstelling bij Area 51 / S-4 is een loonstrook uit 1989 met als afzender het US Department of Naval Intelligence. Men viel daarover, want waarom zouden ufo-werkzaamheden bij een faciliteit midden in de woestijn in vredesnaam onder de marine vallen? Des te opmerkelijker dat het in juni 2020 door het Pentagon aangekondigde UAP Task Force — Unidentified Aerial Phenomena; de nieuwe, onbesmette term voor UFO — onder bewind van het Office of Naval Intelligence valt. Daar is-ie weer.

Als klap op de vuurpijl is er nog de handscanner. In 1989 sprak Lazar over een biometrische scanner bij de ingang van S-4, waarmee de lengte van de vingerkootjes werd gemeten ter identificatie.

Het apparaat zou bestaan uit een paneel met vier sleuven en een felle lamp erboven. Omdat niemand ooit van een dergelijk apparaat had gehoord werd het afgeschreven als het zoveelste verzinsel. Lazar was dan ook zichtbaar verrast toen Corbell hem recent opgedoken foto’s van de scanner toonde, die sinds de jaren ‘80 bij topgeheime projecten werd gebruikt. “Nooit gedacht dat ik deze nog eens zou zien,” lachte Lazar.

Bob Lazar bij Joe Rogan

Update 7 september 2020 — De documentaire heeft voor veel nieuwe belangstelling gezorgd voor zowel Area 51 als de persoon Bob Lazar. Zo was daar het compleet uit de hand gelopen Storm Area 51, They Can’t Stop All of Us Facebook-initiatief en daaropvolgende mediacircus. Veel interessanter was echter de Joe Rogan podcast (9,5 miljoen abonnees) van 21 juni 2019 waarin hij Bob Lazar te gast had, met Jeremy Corbell op de achterbank.

Een oude vete tussen Rogan en Corbell maakt het bij vlagen wat ongemakkelijk om naar te kijken, maar als je moest kiezen tussen de Netflix-film of deze podcast, dan zou ik voor dat laatste kiezen vanwege de doortastende Rogan en de hoge informatiedichtheid.

Conclusie

De documentaire is beslist de moeite waard, al is het maar voor het complete beeld van de persoon Lazar en zijn motivatie om dit verhaal opnieuw te delen. Geld is het in ieder geval niet; Lazar heeft geen cent geaccepteerd voor deze productie.

Hoewel de film helaas weinig antwoorden biedt op de kritiek die zich de afgelopen 20 jaar heeft opgestapeld, introduceert hij wel nieuw materiaal dat pleit voor Lazar. Dat was dan ook duidelijk Corbells insteek. Maar kan de waarheid bestaan naast de leugen?

Ook moeten we Corbell complimenteren voor de productie. Hoewel op de geluidskwaliteit het nodige aan te merken valt, hebben we aan Corbell een filmmaker die het onderwerp op een creatieve en eigentijdse manier aan de kijker presenteert en daarmee hopelijk de volgende generatie ‘ufologen’ inspireert.

De vraag of er buitenaards leven bestaat is voor mij inmiddels gereduceerd tot de vraag of Lazar ooit aan het MIT en Caltech heeft gestudeerd. De rest durf ik mijn hand voor onder een zwaartekrachtversterker te steken.

Bronnen

1. Bob Lazar: Area 51 & Flying Saucers (Vimeo On Demand)
2. Coast to Coast AM podcast met Bob Lazar en Art Bell, juni 2002 (aanrader!)
3. The Lazar Report (PDF)
4. Alien Scientist: Bob Lazar